ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଅନୁସରଣୀୟ ଉପଦେଶ ଯାହାକୁ ଆମେ ନିଜ ଜୀବନରେ ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ୍ – ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ସହ ଯୋଡି ହୋଇଥିବା ୧୦ ଟି ଅଜଣା ଓ ରୋଚକ କଥା ଦୁନିଆ ର ସବୁଲୋକ ପଢିବା ଦରକାର..

ଆବେଗ ପରି ଅଗ୍ନି ନାହିଁ, ଘୃଣା ପରି ନିଷ୍ଠୁର, ମୂର୍ଖତା ପରି ଜାଲ ନାହିଁ, ଲାଳସା ପରି କୌଣସି ଧାର ନାହିଁ।“ମନ ଭିତରୁ ଶାନ୍ତି ଆସେ ,ଗୋଟିଏ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଗୋଟିଏ ଦିନ ବଦଳାଇପାରେ, ଗୋଟିଏ ଦିନ ଜୀବନ ବଦଳାଇପାରେ ଏବଂ ଜୀବନ ଏହି ଦୁନିଆଁକୁ ବଦଳାଇପାରେ “ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ସଂସ୍ଥାପକ ଥିଲେ , ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ କପିଳବସ୍ତୁର ରାଜା ଶୁଦ୍ଧୋଦନର ସେଠାରେ ବୈଶାଖ ପୁର୍ଣ୍ଣିମାରେ ହୋଇଥିଲା, ଏହି ପୁର୍ଣ୍ଣିମାକୁ ବୁଦ୍ଧପୁର୍ଣ୍ଣିମା କୁହାଯାଏ , ତାଙ୍କ ମାଙ୍କ ନାଁ ମହାମୟା ଦେବୀ ଥିଲା, ଏହି ବିଷୟରେ ଇଂରାଜୀ କ୍ୟାଲେଣ୍ତରର ଅନୁସାରେ ତାଙ୍କ ଜନ୍ମୋତ୍ସବ ୨୬ ମେ ୨୦୨୧ ବୁଧବାରକୁ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ତାଙ୍କ ସଂବନ୍ଧିତ କିଛି ରୋଚକ କଥା ଯାହା ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍ , ଏହା କିଛି ଏହି ପ୍ରକାରର ଅଟେ ।

ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ବିବାହ ଯଶୋଧରା ନାମକ କନ୍ୟା ସହ କରିଥିଲେ , ତାଙ୍କ ଠାରୁ ଏକ ପୁତ୍ର ହେଲା, ଯାହାଙ୍କ ନାଁ ରାହୁଲ୍ ଥିଲା ସେ ୨୯ ବର୍ଷ ଆୟୁରେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରକାଶ କରି ତୃଷ୍ଣାକୁ ତୃପ୍ତ କରିବାପାଈଁ ଘର ଛାଡିଦେଲେ , ଯାହାପରେ ବୁଦ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥର ମହାଭିନିସ୍କ୍ରମଣ କୁହାଗଲା , ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ୩୫ ବର୍ଷ ବୟସର ଅବସ୍ଥାରେ ଗୟାର ନିକଟ ନିରଞ୍ଜନା ନଦୀର ପାଖରେ ଏକ ଅଶ୍ୱତଥ ଗଛ ତଳେ ୪୯ତମ ଦିନ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତି କଲେ । ଜ୍ଞାନପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ସେ ବୁଦ୍ଧ କୁହାଗଲେ, ବୌଦ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥର ଏହି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତିକୁ ନିର୍ବାଣ କୁହାଯାଏ , ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମକୁ ଦୁଇ ପ୍ରମୁଖ ସଂମ୍ପ୍ରଦାୟ ଅଛି, ହିନିୟାନ ଓ ମହାୟାନ, ହିନୟାନ ସଂମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା, ମିଆଁମାର୍, ଓ ଜାବା ଆଦି ଦେଶରେ ଅଛନ୍ତି, ବର୍ତ୍ତମାନରେ ମହାୟାନ ସଂମ୍ପଦ୍ରାୟ ଲୋକେ ତିବତ, ଚିନ୍ , କୋରିଆ, ମଙ୍ଗୋଲିଆ, ଓ ଜାପାନରେ ଅଛନ୍ତି ।

ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ନାଁ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ ଥିଲା, ସିଦ୍ଧାର୍ଥଙ୍କ ମାଉସୀ ଗୌତମ ତାଙ୍କର  ଲାଳନପାଳନ କରିଥିଲେ , କାରଣ ସିଦ୍ଧାନ୍ତଙ୍କ ଜନ୍ମ ହେବାର ସାତ ଦିନ ପରେ ତାଙ୍କ ମାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା, ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଶାକ୍ୟବଂଶୀୟ କ୍ଷତ୍ରୀୟ ଥିଲେ, ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଶାକ୍ୟମୁନି କୁହାଯାଏ , ଏମିତି ଏକ ମାନ୍ୟତା ଆଧାରରେ ଶାକ୍ୟଙ୍କ ବଂଶବଳୀ ଅନୁସାରେ ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ପୁଅ କୁଶଙ୍କ ବଂଶରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ, ମହାଭାରତରେ ଶଳ୍ୟ କୁଶବଂଶୀ ଥିଲେ,  ଓ ଏହି ଶଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୨୫ ତମ ପୀଢିର୍ ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ।

ସୋଧ କହେ କି ଦୁନିଆଁରେ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରବଚନ ଗୌତମବୁଦ୍ଧଙ୍କ ରହିଛି, ଏହି ରେକର୍ଟ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଯେତେ କହିଲେ ଓ ଯେତିକି ବୁଝାଇଲେ ତାହା ଆଉ କେହି କହିନାହାନ୍ତି, ପୃଥିବୀରେ ଏମିତି କେହି ନାହାନ୍ତି ଯିଏ ଗୌତମବୁଦ୍ଧଙ୍କ  ବରାବରି କରିପାରିବ,  ହଜାର ଗ୍ରନ୍ଥ ଅଛି ଯାହା ସେହି ପ୍ରବଚନରେ ଭରି ପଡିଛି, ଓ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ସେଥିରେ କେଉଁଠି ବି ଆଉଥରେ ପୁନରାବୃତ୍ତି ହୋଇନାହିଁ  । ବୁଦ୍ଧ ନିଜ ଜୀବନରେ ସର୍ବାଧିକ ଉପଦେଶ କୌଶଳ ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଶ୍ରାବସ୍ତିରେ ଦେଇଥିଲେ,

ସେ ମଗଧକୁ ନିଜ ପ୍ରଚାର କେନ୍ଦ୍ର କରିଥିଲେ, ମହାତ୍ମା ବୁଦ୍ଧ ନିଜ ଉପଦେଶ ପାଲି ଭାଷା ମୁଳ ଭାଷା ମଗଧିରେ ଦେଇଥିଲେ, ଏମିତି କୁହାଯାଏ କି ସେ ନିୟମିତ ରୁପରେ ଉପବାସ କରୁଥିଲେ, ଓ ସାମାନତଃ ସେ ବହୁତ ବାଟ ଚାଲିକରି ଯାଉଥିଲେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଚାରିପଟୁ ଜ୍ଞାନ ମିଳିପାରୁଥିଲା  , ଅଂଗୁତ୍ତର ନିକାୟ ଧମ୍ମପଦ ଅଠକଥା ଅନୁସାରେ ବୈଶାଳୀ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ଭୟାନକ ମହାମାରୀ ହୋଇଥିଲା, ମୃତ୍ୟୁର ତାଣ୍ତବ ଚାଲୁଥିଲା, ଲୋକେ ବୁଝିପାରୁନଥିଲେକି କିପରି ବଞ୍ଚିବେ, ଲିଛବୀର ରାଜା ଚିନ୍ତିତ ଥିଲେ,  କିଏ ବି ସେହି ନଗରରେ ପାଦ ଦେଉନଥିଲା

ଭଗବାନ୍ ବୁଦ୍ଧ ସେଠାରେ ରତନ ସୁତ୍ତ ଉପଦେଶ ଦେଲେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରୋଗ ଗାୟବ ହୋଇଗଲା, କୁହନ୍ତି କି ଥରେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ମାରିବାପାଇଁ ଏକ ପାଗଳ ହାତୀ ଆସିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେ ହାତି ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପାଖରେ ଆସି ତାଙ୍କ ଚରଣରେ ବସିଗଲା, ଏହା ବି କୁହାଯାଏ କି ଥରେ ସେ ଏକ ନଦୀରେ ପାଦରେ ଚାଲିକରି ପାର୍ କରିଥିଲେ, ଏହି ପରି ତାଙ୍କର ବହୁତ୍ ଚମତ୍କାର ବିଷୟରେ ସୁଚନା ମିଳେ , ଗୌତମବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ନିଜ ବହୁତ ଜନ୍ମର ସ୍ମୃତି ମନେ ଥିଲା ଏହା ବି ସେ ନିଜ ଭିକ୍ଷୁକ ଙ୍କ ବହୁତ ଜନ୍ମ ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିଲେ, ଏହା ନୁହେଁ ସେ ପାଖାପାଖି ପଶୁ, ପକ୍ଷୀ, ଗଛ ଲତା ଆଦି ପୁନଃଜନ୍ମ ବିଷୟରେ ଭିକ୍ଷୁକଙ୍କୁ କହୁଥିଲେ, ଯାତକ କଥାରେ ବୁଦ୍ଧ ପ୍ରାୟ ୫୪୯ ପୁର୍ବ ଜନ୍ମର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

ବାରାଣାସୀର ନିକଟ୍ ସାରନାଥ ମହାତ୍ମା ବୁଦ୍ଧ ନିଜ ପ୍ରଥମ ଉପଦେଶ ପାଞ୍ଚଜଣ ପଣ୍ତିତ, ସାଧୁଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ, ଯିଏ ବୌଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାରେ ଧର୍ମଚକ୍ରପରିବର୍ତ୍ତନ ନାମରେ ବିଖ୍ୟାତ ଅଛି, ମହାତ୍ମା ବୁଦ୍ଧ ତପସ୍ୟ ଏବଂ ମଲ୍ଲକ ନାମରେ ଦୁଇଟି ଲୋକଙ୍କୁ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ସର୍ବପ୍ରଥମ ଅନୁଯାୟୀ କରିଥିଲେ, ଯିଏ ଶୁଦ୍ର ଜଣାଯାଉଥିଲେ, ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମରେ ବର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ଜାତି ପ୍ରଥାକୁ ବିରୋଧ କରେ । ମୋର ଜନ୍ମ ଦୁଇ ବର୍ଷ ଶାଳ ବୃକ୍ଷ ର ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା, ଅତଃ ଅନ୍ୟ ବି ଦୁଇ ଶାଳ ବୃକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହିଁ ହେବ , ଏବେ ମୋର ଅନ୍ତିମ ସମୟ ଆସିଯାଇଛି, ଆନନ୍ଦକୁ ବହୁତ ଦୂଃଖ ହେଲା, ସେ କାନ୍ଦିବାକୁ ଲାଗିଲେ,  ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ଜଣାପଡିଲା କି ତାଙ୍କୁ ଡକରାପଡିଲାଣି, ସେ କହିଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ପ୍ରଥମେ କହିଥିଲି କି ଯେଉଁ ଜିନିଷ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି, ସେ ମରିଥାଏ ନିର୍ବାଣ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଓ ସ୍ୱାଭାବିକ ଅଟେ, ଅତଃ କାନ୍ଦୁଛ କଣପାଇଁ ?

ବୁଦ୍ଧ ଆନନ୍ଦଙ୍କୁ କହିଲେ କି ମୋର୍ ମରିବାପରେ ମୋତେ ଗୁରୁ ମାନିକରି ଚାଲିବ , ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ନିର୍ବାଣ ପରେ ୬ ଦିନ ଯାଏଁ ଲୋକଙ୍କ ଦର୍ଶନପାଇଁ ଆସୁଥିଲେ, ସପ୍ତମଦିନ ମୃତ ଦେହକୁ ଜଳାଗଲା, ତାପରେ ତାଙ୍କ ଅବଶେଷକୁ ମଗଧର୍ ରାଜା ଅଜାତଶତ୍ରୁ କପିଳବସ୍ତୁ ର ଶାକ୍ୟ ଓ ବୈଶାଳୀ ବିଛବିୟ ଆଦି ଭୟଙ୍କର ଝଗଡା ହେଲା, ଯେବେ ଝଗଡା ଶାନ୍ତ ହେଲାନାହିଁ, ତେବେ ଦ୍ରୌଣ ନାମକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବୁଝାମଣା କରାଇଲେ, ଅବଶେଷରେ ଆଠଭାଗରେ ବଣ୍ଟାଯାଉ, ଏମିତି ହୀଁ ହେଲା, ଆଠ ସ୍ତୁପ ଆଠଟି ରାଜ୍ୟରେ ବନାଇକରି ଅବଶେଷ ରଖାଗଲା, କୁହାଯାଏ କି ପରେ ଅଶୋକ ତାଙ୍କୁ ବାହାର କରି ୮୪୦୦୦ ହଜାର ସ୍ତୁପରେ ବାଣ୍ଟି ଦେଲେ, ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଅସ୍ଥି ଅବଶେଷକୁ ଭଟ୍ଟି ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ନିର୍ମିତ ପ୍ରଚିନତମ ସ୍ତୁପକୁ ମହାସ୍ତୁପ ବୁଝାଯାଏ

ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁକଙ୍କ ଆଗ୍ରହରେ ତାଙ୍କୁ ବଚନ ଦେଇଥିଲେ କି ମୁଁ ମୈତ୍ରେୟ ରୁ ପୁନଃଜନ୍ମ ନେବି, ତେବେ ଏବେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୫୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକା ସମୟ ହୋଇଗଲା, କହନ୍ତି କି ବୁଦ୍ଧ ଏହି ମଧ୍ୟରେ ବହୁତଥର ଜନ୍ମ ନେବାର ପ୍ରୟାସ କଲେ, କିନ୍ତୁ କିଛି କାରଣରୁ ସେ ଜନ୍ମ ନେଇପାରିଲେ ନାହିଁ, ଅତତଃ ଥିୟୋସୋଫିକଲ୍ ସୋସାଇଟୀ ଜେ କୃଷ୍ଣମୁର୍ତ୍ତି ଭିତରେ ସେ ଅବତାରିତ ହେବାପାଇଁ ସବୁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ପ୍ରୟାସରେ ବି ଅସଫଳ ହୋଇଥିଲା, ଅଶୋ ରଜନିଶ୍ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ଶରୀରରେ ଅବତରିତ ହେବାପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ

ସେହି ସମୟରେ ଜୌରବା ଦୁଇ ବୁଦ୍ଧ ନାମରୁ ପ୍ରବଚନ ମାଳା ଅଶୋ କହିଥିଲେ, ଏହି ସଂଯୋଗ ଥିଲା କି ପ୍ଲାନିଙ୍ଗ୍ କରିଥିଲେ କି ବୈଶାଖ ପୁର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଜନ୍ମ ନେପାଳର ଲୁମ୍ବିନୀ ବନରେ ଇସାପୁର୍ବ ୫୬୩ କୁ ହେଲା, ତାଙ୍କ ମା ନିଜ ନହେର ଦେବଦହ ଯାଉଥିଲେ, ତେବେ କପିଳବସ୍ତୁ ଓ ଦେବଦହ ମଧ୍ୟରେ ନୋତନବା ଷ୍ଟେସନରୁ ୮ ମିଲ୍ ଦୁର ପଶ୍ଚିମ ରେ ରୁକ୍ମିଦେଇ ନାମକ ସ୍ଥାନର ପାଖରେ କାଳରେ ଲୁମ୍ବିନୀ ବନରେ ହେଉଥିଲା, ସେ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଜନମ ଦେଲେ , ଏହି ଦିନ ପୁର୍ଣ୍ଣିମା ୫୨୮ ଇସାପୁର୍ବ ସେ ବୌଦ୍ଧଗୟାରେ ଏକ ବୃକ୍ଷ ତଳେ ଯିବାର୍ ସତ୍ୟ କରିଥିଲେ, ଓ ଏହି ଦିନ ୪୮୩ ଇସାପୁର୍ବକୁ ୮୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦୁନିଆଁକୁ କୁଶିନଗରରୁ ଅଲବିଦା କହିଦେଲେ ।